Neden İş Sağlığı ve Güvenliği?
İş sağlığı ve güvenliği, tüm mesleklerde çalışanların bedensel, ruhsal, sosyal iyilik durumlarını en üst düzeye ulaştırmak, bu düzeyde sürdürmek, çalışanların çalışma şartları yüzünden sağlıklarının bozulmasını önlemek amacıyla yapılan çalışmaları ifade eder (ILO – WHO, 1950). Dünya Sağlık Örgütü sağlığı; ”yalnız hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali” olarak tanımlamaktadır.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin (1948) 3. Maddesinde “Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır” denilmektedir. Bildirgenin 25. Maddesinde de “Her şahsın, gerek kendisi gerekse ailesi için, yiyecek, giyim, mesken, tıbbi bakım, gerekli sosyal hizmetler dahil olmak üzere sağlığı ve refahını temin edecek uygun bir hayat seviyesine ve işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, ihtiyarlık veya geçim imkânlarından iradesi dışında mahrum bırakacak diğer hallerde güvenliğe hakkı vardır” hükmü ile güvenliğin önemi vurgulanmaktadır.
İş sağlığı ve iş güvenliğinin üç temel amacı bulunmaktadır:
1- Çalışanların korunması – Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak, – Çalışanları çalışma ortamından kaynaklanan sağlık ve güvenlik risklerine karşı korumak, – Çalışanların sağlık, güvenlik ve refahını sağlamak ve geliştirmek,
2- İşletmenin korunması – Kaza veya istenmeyen olayları önceden tespit edip gerekli önlemleri alarak,oluşabilecek direk ve dolaylı zarar ve ödemeleri önlemek,
3- Üretimin korunması – Üretimin devamlılığını sağlamak, – Verimi artırmaktır. Bir başka ifade ile insanın en temel hakkı olan yaşama hakkını tehdit eden ve çoğu kez karşımıza kazalar ve meslek hastalıkları olarak çıkan tehlikelerden insanları korumak, zararlı unsurları ortadan kaldırmak veya en alt düzeye indirmek, tehditlerin zamanında tespit edilmesini sağlamak, önlenmesi mümkün olmayan durumların kötü sonuçlarının en aza indirilmesi için çaba göstermek, kısacası daha güvenli bir çalışma ortamı sağlamaktır. İş kazaları ile ilgili istatiksel çalışmalardan (TÜİK, 2012) elde edilen verilerle hazırlanmış olan Tablo 1 incelendiğinde
Ülkemizde her gün; 172 iş kazası olmakta, 4 işçi, iş kazası sonucu hayatını kaybetmekte, 6 kişi, iş kazası sonucu iş göremez hale gelmekte, Her yıl Gayri Safi Milli Hasılanın % 5’i kaybolmaktadır .